Yazar: Ümit Özaydın

Yeni Başlayanlar için Türkçe Editörlük

Posted Ümit Özaydın3 YorumÇeviri_Tavsiyeleri, Editörün Notları, Stil içinde yayınlandı

Editörlükte yenisiniz; heyecanınızı tahmin edebiliyorum. Kendinizi göstermek istiyorsunuz ama hata yapmaktan kaçınıyor, risk alıp göze batmaktan çekiniyorsunuz. Bu duygular gayet normal. Peki ne yapmalı? Bir kere boş zamanlarda Türk dilini ustalıkla kullanan yazarlarımız ve şairlerimiz okunmalı. Hatta yüksek sesle okunmalı ki dilin sadece gözle görülen mekanik ögeleri değil, kulakla hissedilen melodisi, ahengi de duyumlanabilsin. Dilin şarkısını farklı makamlarda icra edebilmek belki nihai hedeflerimizden. Oysa biz yeni başlamıştık, nelere dikkat etmeliyiz? 1. Elinizdeki CAT ve QA araçlarının özelliklerine hakim olun: Şimdiki nesil şanslı, bir tıklamayla […]

Sözcüklerin Nüansları – 2

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı içinde yayınlandı

1. Türkçenin yardımcı fiil + isim kalıbını İngilizcede fiil ile değiştirin. Türkçede isim cümleleri, İngilizcede fiil cümleleri yaygın. Türkçede isim o kadar yaygın ki, ismin yanına yardımcı fiil ekleyerek fiil türetiriz. Cevap vermek, yardım etmek, yemek yapmak, başvuru yapmak, açıklama yapmak gibi nice örnek sayabiliriz. İngilizcede de yardımcı fiil kullanılır tabi, ama verdiğimiz örnekleri doğrudan fiil kullanarak da çevirebilirsiniz; give an answer yerine answer / offer help yerine help / make a meal yerine cook / make an application yerine apply for/to […]

Sözcüklerin nüansları – 1

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı içinde yayınlandı

Çeviri yaparken doğru sözcüğü seçmek göründüğü kadar kolay bir iş değil. Bazen nüanslarda takılıp kalırız. Diller örtüşmez, algılar örtüşmez, zevkler, renkler, örtüşmez. İngilizce Türkçe çevirilerde gördüğümüz hatalı sözcük seçimlerinin temel nedenlerini bu yazı dizisinde irdelemeye çalışacağım. Vereceğim örneklerin, meslektaşlarımıza yardımcı olacağını, sık yapılan bazı hatalardan kurtaracağını umuyorum. 1. Teknik terimleri doğru kullanmak için:  Teknik terimleri doğru kullanmamak, çeviride hemen göze çarpar ve çevirmene olan güvenir sarsar. Teknik terimleri doğru kullanabilmek için alanı iyi bilmek ve çok iyi araştırma yapmak gerekiyor. Kısaca, jargonu […]

Sevgili Türkçemiz

Posted Ümit Özaydın1 YorumÇeviri_Tavsiyeleri, Cümleler, Kelime Kullanımı, Stil içinde yayınlandı

Temel beceriler, kelime ekonomisi, ifade zenginliği, basit sözcüklerden sakınmak…   1- “a, an” belirteçleri gölgesinde “bir” “Bir” sözcüğünü kullanmak için “bir, tek, özel, belirli veya sayılı” olmak gibi kriterler aranmalı. İngilizcede her belirteç gördüğünüzde “bir” yazmayın. Çoğul ifade edebileceğiniz isimleri “bir” ile tekil yazmayın, “bazı, çeşitli, benzer, vb.” ile tamlayabileceğiniz yerlerde “bir, birçok” yazmayın. Ne zaman kullanılır? –      Sayarken –      Tanımlarken –      Gerçekten bir ve tek ise –      Rica ederken –      Hikâyelerken 2- “To/For” – “için” midir, “amacıyla” ne zaman […]

Makine Çevirisine Başlamanın Beş Altın Kuralı

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri içinde yayınlandı

Makine çevirisi, Google Translate yüzünden ciddi bir itibar kaybı yaşadı. Oysa, doğru yöntemlerle kullanıldığında işletmeler için ciddi hız ve bütçe avantajları kazandırabiliyor. İngilizce – Türkçe iyi makine çevirisi yapılmaya başlandı bile. İşte size, iyi makine çevirisi için beş altın kural. 1. Makine de insan gibidir, sadece bildiği konuları iyi çevirebilir: Google’ın düşü, her şeyi çeviren bir motor kurmak. Çeviri performansı yüz üzerinden en fazla 30. Somut örnekler, konuya ve projeye özgü bir motorun %60 – 80 verimle çalışabildiğini gösteriyor. Yani bir markanın elektrikli […]

Çeviri tekerrürden mi ibarettir

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı içinde yayınlandı

Çeviri tekerrürden mi ibarettir ya da çevirmenler kendilerini tekrar ederler mi? Genellikle EVET. Çevirmenler sıklıkla aynı fiilleri tekrar ederler. Her çevirmenin kendine göre her cümleye giden türden fiil alışkanlıkları vardır ve bu alışkanlıklarını keşfettikçe, fillerini çeşitlendirmeyi öğrenir. Peki neden aynı filleri tekrar ediyoruz? 1. Süre çok kısa: Çeviri, daha doğrusu günlük ticari çeviri, sözcük başına birkaç saniyecik zaman kullanabildiğiniz bir süreç. Gerçekten. Günde 2000 – 3000 kelime çeviri yaptığınızı düşünün. yaklaşık 8 – 10 saat aktif çalıştığınızı varsayın. Sözcük başına belki 10 […]

Editörlük Seviyeleri

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Cümleler, Editörün Notları, Stil içinde yayınlandı

“Bu çeviriyi şöyle bir okuyup düzeltir misin?” ricasını aldığınızda, sinirlerinizin gerildiği oluyor mu? “Çeviriyi hangi seviyede düzeltmeliyim, nereye kadar benim alanım, nereye kadar çevirmenin sorumluluğu?” diye kararsız kaldığınız oluyor mu? Belki de kötü çevirilerden sıkılıp, editörlük taleplerini hiç düşünmeden reddediyor olabilirsiniz. Amy Einsohn The Copyeditor’s Handbook kitabında, önce editörlüğü dört ayrı seviyede sınıflandırıyor. Gelin bu seviyeleri, çeviri bağlamında, Türkçe örnek cümle düzeltisi üzerinden birlikte inceleyelim. Örnek cümle: Siyah renkli bir elbse giymekte olan citibank Avrupa CEO’su James Covles, sabah Sirkeci’den Trene binmek suretiyle Ankara’ya […]

Türkçeden İngilizceye Çeviri İlkeleri

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Cümleler, Stil içinde yayınlandı

TÜRKÇEDEN İNGİLİZCEYE ÇEVİRİ İLKELERİ Türkçe’den İngilizce’ye çeviri yaparken birkaç önemli ilkeye dikkat etmek gerekir. Bu ilkeleri iyi anlayıp uygularsanız, çevirinize olumlu yansıyacaktır. 1. Özneyi ve fiili bulun. Her karmaşık cümlede önce özneyi, sonra fiili bulup cümleyi özne + fiil + nesne denklemiyle kurmaya çalışmak gerekir. Türkçede sözcükler farklı bir sırada dizilmiş olabilir. Çevirmen aynı anlamı, İngilizcede yeni bir cümleyle ifade etmekten sorumludur. Bu ilkeye uyarsanız çeviriniz daha “İngilizce” olur, daha az çeviri kokar. Bu ilke çoğunlukla edilgen çatıdan etken çatıya […]

Kısa ve Etkili Yazmak için Kelime Ekonomisi

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı, Yaratıcı Yerelleştirme, Yazılı Çeviri içinde yayınlandı

Kelime ekonomisi, yıllar önce Lynn Baucom ile birlikte geliştirdiğimiz bir çalışmaydı. Zamanla bu içeriği uygulamalı bir eğitime dönüştürdük ve hem Türkçe hem de İngilizce makalelerle destekledik. Kelime ekonomisi deyince, bir çevirmenin öğrenmesi gereken ilk beceri, kaynak metinden etkilenerek çoğu çevirmenin çevirilerine aktardıkları basit sözcüklerden, gereksiz ve klişe tamlamalardan ve mantıksal bir geçiş sağlamayan, dengeleyici görev de üstlenmeyen gereksiz bağlaçlardan sıyrılmak. Çoğu insan, lafı uzatınca etkili yazdığını sanıyor. Evet, uzun ve anlamlı cümle kurmak bir beceridir, yeter ki uzunluk dolgu sözcükleriyle […]

Hukuk Çevirmenlerine Tavsiyeler

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Sozlu, Sözlü Çeviri, Stil, Yazılı Çeviri içinde yayınlandı

Dragoman Hukuk Çevirisi Kılavuzunun güncel sürümü pek yakında yayına girecek. Çeviri kaynakları sayfamızdan 2010 tarihli çeviri kılavuzumu indirebilirsiniz. Sonbaharda yayınlamayı planladığımız genişletilmiş kılavuzumuzdaki  yeni başlıklardan bazılarını bu yazımızda dikkatinize sunuyoruz. Önerilerinizi ve beklentilerinizi yazarsanız daha iyi bir kılavuz hazırlayabiliriz. Kendi Hatalarını Görme ve Düzeltme Becerisi: Terzi kendi söküğünü dikemez hesabı, çevirmenler de kendi hatalarını, özellikle hukuki metinler gibi hızlı işlerde ve karmaşık konularda çalışırken göremeyebiliyor. Bir tercüman diğerinin çevirisini düzeltirken sertçe eleştirdiği aynı hataları kendi çevirilerinde yapabiliyor. Bunun önüne geçmenin en […]