Yazar: Ümit Özaydın

Ardıl çeviri simultane çeviriden daha mı zor?

Posted Ümit Özaydın3 YorumÇeviri_Tavsiyeleri, konferans çevirmenliği, Sözlü Çeviri içinde yayınlandı

  Yukarıdaki video, bir canlı yayın sırasında yapılan ardıl çeviriyi gösteriyor. Çeviri becerisi kadar kamera önünde rahatlık ve durumsal yönetim becerileri de isteyen ardıl çevirmenlik görevine güzel bir örnek olduğunu düşünüyorum. Pek çok konferans çevirmeni ardıl çeviriyi (konsekütif çeviri) daha zor bulur. Çoğu organizatör, ardıl çeviriyi daha kolay ve daha ulaşılır sanır. Hatta ardıl çeviri için daha genç kadrodan birini görevlendirseniz de olur diye bize akıl verir. Aslında hem ardıl çeviri birkaç açıdan daha zordur, hem de çoğu simultaneci ardıl […]

Simultane Çevirmen Seçim Kriterleri

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, konferans çevirmenliği, Sözlü Çeviri içinde yayınlandı

Güvenilir bir simultane çeviri ekibi nasıl kurulur? Simultane çevirmenlerde aranması gereken kalite kriterleri nelerdir? Geçen gün çalıştığınız çevirmeni tekrar aramak ideal çözüm müdür? O müsait değilse bir arkadaşını tavsiye etmesini mi istemeli? Kendisi iyi çevirmen olanın eşi veya kardeşi de iyi çevirmen olur mu? Simultane çevirmen ekibini kurarken tanışıklık, arkadaşlık ve denenmişlik dışında kullanacağımız somut kriterler neler olmalı? Simultane çeviri kalite kriterleriyle ilgili akademik yaklaşımımı yansıtan ve üniversitedeki derslerimden derlediğim farklı makaleler planlıyorum. Bu makalelerin pek çok açıdan faydalı olacağına […]

Arşivimizden- Yeni Çevirmen

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınDragosfer, Genel, Sözlü Çeviri içinde yayınlandı

Yeni bir çevirmen gerekiyor. Yeni dünyada, yeni ekonomide ve yeni medya düzeninde çevirmenin tanımı değişiyor. Tarihte krallara, imparatorlara çevirmenlik yapılmış. Yakın tarihe kadar çeviride başarılı olanlar elçi, hatta bakan olmuşlar. Osmanlı tarihinin kader belirleyici anlaşmaları Dragoman denilen çevirmen-elçilerin imzasını taşıyor. Henry Kissinger’in ABD Dışişlerindeki kariyerine Almanca çevirmen olarak başladığını biliyoruz. İkinci Dünya Savaşı sonrası çevirmenlik savaş suçluları için kullanılıyordu. Ya şimdi? Yine savaş, yine diplomasi, yine bürokrasi süreçlerinde yapılan çeviri var, belki dünya durdukça olacak. Ama yeni çevirmen bunları aşan […]

Çeviri kalite kriterleri

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Stil içinde yayınlandı

Güzel yazı ve editörlükle ilgili dünyaca kabul gören AP Style Guide, Diana Hacker’s A Writer’s Reference gibi kaynaklardan derlediğimiz birkaç kriteri bu videoda “hızlıca” özetlemeye çalıştım. Biraz fazla hızlı olmuş sanırım. Ararsanız, veya yazarsanız güzel bir çay eşliğinde uzun uzun konuşuruz. Tanıdığım meslektaşlarımın, çeviri yaparken kaynak metne ne kadar sadık kalacağız, cümle yapılarında ne kadar esnek olabiliriz, çeviri yaparken sözcük seçiminde nasıl inisiyatif alabilirim sorularında çelişkiye, kararsızlığa düştüklerini duyuyorum. Kararsız kalmayın dostlar, kendinize güvenin; elinizde yüz binlerce sözcük var; bu […]

Yeni Başlayanlar için Türkçe Editörlük

Posted Ümit Özaydın3 YorumÇeviri_Tavsiyeleri, Editörün Notları, Stil içinde yayınlandı

Editörlükte yenisiniz; heyecanınızı tahmin edebiliyorum. Kendinizi göstermek istiyorsunuz ama hata yapmaktan kaçınıyor, risk alıp göze batmaktan çekiniyorsunuz. Bu duygular gayet normal. Peki ne yapmalı? Bir kere boş zamanlarda Türk dilini ustalıkla kullanan yazarlarımız ve şairlerimiz okunmalı. Hatta yüksek sesle okunmalı ki dilin sadece gözle görülen mekanik ögeleri değil, kulakla hissedilen melodisi, ahengi de duyumlanabilsin. Dilin şarkısını farklı makamlarda icra edebilmek belki nihai hedeflerimizden. Oysa biz yeni başlamıştık, nelere dikkat etmeliyiz? 1. Elinizdeki CAT ve QA araçlarının özelliklerine hakim olun: Şimdiki nesil şanslı, bir tıklamayla […]

Sözcüklerin Nüansları – 2

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı içinde yayınlandı

1. Türkçenin yardımcı fiil + isim kalıbını İngilizcede fiil ile değiştirin. Türkçede isim cümleleri, İngilizcede fiil cümleleri yaygın. Türkçede isim o kadar yaygın ki, ismin yanına yardımcı fiil ekleyerek fiil türetiriz. Cevap vermek, yardım etmek, yemek yapmak, başvuru yapmak, açıklama yapmak gibi nice örnek sayabiliriz. İngilizcede de yardımcı fiil kullanılır tabi, ama verdiğimiz örnekleri doğrudan fiil kullanarak da çevirebilirsiniz; give an answer yerine answer / offer help yerine help / make a meal yerine cook / make an application yerine apply for/to […]

Sözcüklerin nüansları – 1

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı içinde yayınlandı

Çeviri yaparken doğru sözcüğü seçmek göründüğü kadar kolay bir iş değil. Bazen nüanslarda takılıp kalırız. Diller örtüşmez, algılar örtüşmez, zevkler, renkler, örtüşmez. İngilizce Türkçe çevirilerde gördüğümüz hatalı sözcük seçimlerinin temel nedenlerini bu yazı dizisinde irdelemeye çalışacağım. Vereceğim örneklerin, meslektaşlarımıza yardımcı olacağını, sık yapılan bazı hatalardan kurtaracağını umuyorum. 1. Teknik terimleri doğru kullanmak için:  Teknik terimleri doğru kullanmamak, çeviride hemen göze çarpar ve çevirmene olan güvenir sarsar. Teknik terimleri doğru kullanabilmek için alanı iyi bilmek ve çok iyi araştırma yapmak gerekiyor. Kısaca, jargonu […]

Sevgili Türkçemiz

Posted Ümit Özaydın1 YorumÇeviri_Tavsiyeleri, Cümleler, Kelime Kullanımı, Stil içinde yayınlandı

Temel beceriler, kelime ekonomisi, ifade zenginliği, basit sözcüklerden sakınmak…   1- “a, an” belirteçleri gölgesinde “bir” “Bir” sözcüğünü kullanmak için “bir, tek, özel, belirli veya sayılı” olmak gibi kriterler aranmalı. İngilizcede her belirteç gördüğünüzde “bir” yazmayın. Çoğul ifade edebileceğiniz isimleri “bir” ile tekil yazmayın, “bazı, çeşitli, benzer, vb.” ile tamlayabileceğiniz yerlerde “bir, birçok” yazmayın. Ne zaman kullanılır? –      Sayarken –      Tanımlarken –      Gerçekten bir ve tek ise –      Rica ederken –      Hikâyelerken 2- “To/For” – “için” midir, “amacıyla” ne zaman […]

Makine Çevirisine Başlamanın Beş Altın Kuralı

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri içinde yayınlandı

Makine çevirisi, Google Translate yüzünden ciddi bir itibar kaybı yaşadı. Oysa, doğru yöntemlerle kullanıldığında işletmeler için ciddi hız ve bütçe avantajları kazandırabiliyor. İngilizce – Türkçe iyi makine çevirisi yapılmaya başlandı bile. İşte size, iyi makine çevirisi için beş altın kural. 1. Makine de insan gibidir, sadece bildiği konuları iyi çevirebilir: Google’ın düşü, her şeyi çeviren bir motor kurmak. Çeviri performansı yüz üzerinden en fazla 30. Somut örnekler, konuya ve projeye özgü bir motorun %60 – 80 verimle çalışabildiğini gösteriyor. Yani bir markanın elektrikli […]

Çeviri tekerrürden mi ibarettir

Posted Ümit ÖzaydınYorum yapınÇeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı içinde yayınlandı

Çeviri tekerrürden mi ibarettir ya da çevirmenler kendilerini tekrar ederler mi? Genellikle EVET. Çevirmenler sıklıkla aynı fiilleri tekrar ederler. Her çevirmenin kendine göre her cümleye giden türden fiil alışkanlıkları vardır ve bu alışkanlıklarını keşfettikçe, fillerini çeşitlendirmeyi öğrenir. Peki neden aynı filleri tekrar ediyoruz? 1. Süre çok kısa: Çeviri, daha doğrusu günlük ticari çeviri, sözcük başına birkaç saniyecik zaman kullanabildiğiniz bir süreç. Gerçekten. Günde 2000 – 3000 kelime çeviri yaptığınızı düşünün. yaklaşık 8 – 10 saat aktif çalıştığınızı varsayın. Sözcük başına belki 10 […]